Παρασκευή 2 Δεκεμβρίου 2011

ΙΑΚΩΒΟΣ ΝΑΥΠΛΙΩΤΗΣ Ο ΜΕΓΑΛΟΠΡΕΠΗΣ

Ο Άρχων Πρωτοψάλτης της Μεγάλης του Χριστού Εκκλησίας Ιάκωβος Ναυπλιώτης ο Μεγαλοπρεπής γεννήθηκε στη Νάξο στις 22 Φεβρουαρίου 1866.Το 1870 ακολούθησε τους γονείς του (ο πατέρας του ήταν δάσκαλος και ψάλτης) στην Κωνσταντινούπολη και διετέλεσε κανονάρχης στον Άγιο Ιωάννη των Χίων, επί πρωτοψαλτείας Νικολάου Ιωαννίδου Νεοχωρίτου.
Το 1879 κλήθηκε στον Πατριαρχικό Ναό ως δεύτερος πατριαρχικός κανονάρχης δίπλα στον Νικόλαο Στουγιάννου Λαμπαδάριο και κυριότερου διδασκάλου του. Στις 6 Ιανουαρίου 1882, σε ηλικία 16 ετών, προάχθηκε σε Β΄ Δομέστικο, ενώ στις 17 Ιανουαρίου του 1888 σε Α΄ Δομέστικο δίπλα στον Άρχοντα Πρωτοψάλτη Γεώργιο Βιολάκη. Στις 30 Ιανουαρίου του 1905 προάχθηκε σε Λαμπαδάριο και στις 9 Σεπτεμβρίου του 1911 σε Πρωτοψάλτη θέση που κράτησε μέχρι της παραιτήσεώς του στις 28-2-1939.
Κοιμήθηκε στις 5 Δεκεμβρίου 1942 στο Ψυχικό Αττικής.
Υπήρξε τεράστιο κεφάλαιο της βυζαντινής μουσικής, αναμφισβήτητη αυθεντία για την απαράμιλλη ερμηνεία του και πρότυπο εκτέλεσης και απόδοσης των εκκλησιαστικών ύμνων. Επηρέασε πληθώρα ιεροψαλτών, όπως τον Άρχοντα Πρωτοψάλτη Κωνσταντίνο Πρίγγο, τον Α΄ Δομέστικο Αναστάσιο Μιχαηλίδη, τον πρωτοκανόναρχο Στυλιανό Τσολακίδη, τον Γεώργιο Δάφφα, τον Αλέκο Μουτάογλου, τον Αθανάσιο Παναγωτίδη και άλλους.
Για τον ίδιο τον Αθανάσιο Παναγιωτίδη ο Ιάκωβος ήταν το μόνιμο σημείο αναφοράς και για τυχόν απορίες για κάτι που έψαλλε, μη συνηθισμένο για τους αμύητους στο πατριαρχικό ύφος,  η απάντησή του ήταν: «έτσι το άκουσα από τον Ιάκωβο». Στον Ιάκωβο άλλωστε υπηρέτησε και ως κανόναρχος κατά τα έτη 1920-1923 περίπου.
Η  εμπειρία αυτή του Παναγιωτίδη στον πατριαρχικό ναό δίπλα στον Πρωτοψάλτη Ιάκωβο ήταν καταλυτική και τον στιγμάτισε για ολόκληρη τη ζωή του. Ο Ιάκωβος ήταν το πηδάλιο του στον τρόπο του ψάλλειν, ένας τρόπος που δυστυχώς σήμερα διαβρώθηκε από νεωτερισμούς, προσωπικές αυθαιρεσίες και αυτόφωτες θεωρητικές δοξασίες.
Παραθέτουμε ένα απόσπασμα που αναφέρεται στον Ιάκωβο - από συνέντευξη του Παναγιωτίδη το 1988 – και ένα ηχητικό από γνήσιο δίσκο του ιδίου του Ιακώβου, της δεκαετίας του 1910.